حکمت معماری اسلامی، تحلیلی ژرف بر ساختار و مضامین محراب زرین فام حرم مطهر رضوی

نویسندگان

رباب فغفوری

دانشجوی دکتری دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) حسن بلخاری قهی

گروه مطالعات عالی هنر دانشگاه تهران

چکیده

هنر و معماری اسلامی به مثابه آیینه ای است که آموزه های اصیل، معنوی و رازآلود حکمت اسلامی را در خود به ودیعه نهاده و بازتاب دهنده حقایق دینی و اعتقادی به شمار می رود. این پژوهش بر آن است تا به نحو مبسوط به تحلیل ساختاری و مضمونی آرایه های تزیینی به کار رفته در محراب زرین فام «پیش روی مبارک» امام رضا (ع)، به عنوان یکی از مصادیق فضای قدسی در معماری اسلامی بپردازد و علاوه بر کشف معانی و مفاهیم حکمی مندرج در آنها، به بیان تأویلی درخصوص رابطه میان این عناصر با مفاهیم دینی و آیینی از یک سو، و هویت مکانی و زمانی این محراب دست یابد نتیجه اجمالی تحقیق بیانگر آن است که هر یک از عناصر تزیینی این محراب معنایی منعکس از عالم بالا دارند و مفاهیمی چون حضور الهی، رستاخیز، عروج به عالم ملکوت، و تمرکز و تزکیه درونی را بر قلب و جان نمازگزار متبادر می سازند. این معانی در ارتباط مفهومی بسیار روشنی با فریضه نماز و نیایش قرار دارند. مضامین مطرح در کتیبه ها نیز متناسب با هویت مکانی محراب و شرایط مذهبی و اعتقادی دوره ظهور آن تحقق یافته اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه حرم مطهر رضوی در سیاست مذهبی صفویان

ظهور صفویان و به‎دنبال آن رسمی‎سازی مذهب تشیّع در ایران، تحولات فرهنگی زیادی پدید آورد که آثار آن تا به امروز نیز باقی است. پادشاهان صفوی در این راه از ابزارهای متعددی استفاده کردند که توسعه اماکن مذهبی شیعی، یکی از آنها بود. بی<span lang="AR-YE" d...

متن کامل

حکمت معماری اسلامی جستجو در ژرف ساخت های معنوی معماری اسلامی ایران

تعریف های گوناگونی به منظور تبیین معماری اسلامی ارایه شده اند که اغلب جنبه های مادی و ظاهری موضوع را مورد توجه قرار داده اند . پیشنهاد این مقاله رویکرد حکمی به معماری اسلامی است. بر اساس چنین نگرشی آنچه میان مخاطب و پدید آورنده ی اثر هنری. به عنوان واسطه قرار می گیرد رسانه ای از آموزه های معنوی و ملکات روح انگیز الهی است. معمار سالکی است که با رشد معنوی و کسب فضایل اخلاقی ابزار توسعه ی فیض الهی...

متن کامل

گونه‌شناسی ساختاری و محتوایی کتیبه‌های چهار ایوان صحن عتیق حرم مطهر رضوی

کتیبه و کتیبه نگاری از هنرهایی است که در ثبت وقایع، از ادوار گذشته مرسوم بوده است. پیشینۀ این هنر به سنگ نوشته‌ها و الواح گِلی می‌رسد. در هنرهای اسلامی، کتیبه نقش بنیادینی در متجلی ساختن روح معنویت ایفا می­کند، چرا که این هنر از منشأ حقیقت یا جوهر معنوی قرآن کریم سرچشمه می‌گیرد و هنرمندان مسلمان در طول تاریخ همواره سعی کرده­اند با استفاده از خطوط و کتیبه­نگاری حضور خداوند را در همه جا تداعی کنند...

متن کامل

درآمدی بر اصول بازشناسی پایداری سازه یی در معماری ایرانی بررسی موردی: ساختارهای معماری عهد تیموری در حرم مطهر رضوی

حوزه مطالعات فناوری معماری ایرانی، جزو آن دسته از حوزه های مطالعاتی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته و از این رو تا حدی از رویکردهای پژوهشی بنیادین بی نصیب مانده است. از سویی دیگر فناوری در معماری ایرانی بسان خود این معماری، چنان وسعت و غنایی دارد که با مطالعات محدود کسی را یارای برآمدن از فهم و درک کامل آن نیست. بنابراین علیرغم تلاشهای ارزشمند ولیک معدود و پراکنده چند دهه گذشته ، هنوز ش...

15 صفحه اول

بررسی مسائل ترافیکی عابرین پیاده اطراف حرم مطهر رضوی

وجود حضرت مطهر رضوی در شهر مشهد و تعداد زیاد زائرین برای سفر به این مکان حجم زیادی از عابرین پیاده را در محدوده ی این حرم جذب می کند. با توجه به بافت منطقه و لینک های ارتباطی این مکان با خیابان های اطراف مشکلاتی در تردد عابرین پیاده در این محدوده به وجود می آید که مشکلاتی را برای دسترسی زائرین به حرم به وجود می آورد؛ لذا در این پایان نامه به بررسی این مشکلات پرداخته شده است. بررسی حرکت عابرین ...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
نقش جهان - مطالعات نظری و فناوری های نوین معماری و شهرسازی

جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۷-۱۵

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023